Almanya’da İslam ve Müslümanlık Üzerine Sunum

Baden-Württemberg’in Göppingen kentinde faaliyet yürüten, ATİB-Göppingen Türk Kültür Merkezi, geçtiğimiz günlerde merkez binasında, düzenlediği bir konferansla yine bilimsel bir çalışmayı Göppingen halkına sundu. Eğitim Bilimci-Sosyal Pedagog Bülent Keleş, uzun araştırmalar yaparak hazırladığı ve doktora tezi olarak Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’ne sunduğu “Almanya’da İslamiyet ve Müslümanlık” konusunu izleyenleriyle paylaştı. Konferansa, ATİB Güney Almanya Bölge Başkanı Abdülcelil Akyüz, Göppingen Türk Dernekler Birliği Başkanı Vedat Dağ ve Eğitimci Aynur Hıdıroğlu ile işadamları, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve vatandaşlar katıldı.

Veliler Seçme Hakkina Sahip

Eğitim Bilimci-Sosyal Pedagog Bülent Keleş konuşmasını slayt gösteri ile destekleyerek, Avrupa’da İslam’ın tarihi hakkında bilgi vererek başladı. “Veliler çocuklarının din derslerine katılımını belirleme hakkına sahiptirler.” diyen Keleş, “Din dersi mezhepler üstü okullar hariç, kamu okullarında düzenli bir derstir. Devletin denetim hakkı saklı kalmak kaydıyla din dersi, dini cemaatlerin prensipleriyle mutabık bir biçimde verilir. Hiçbir öğretmen kendi rızası dışında din dersi vermeye zorlanamaz” ifadesini kullandı.

Almany’da dini ve islami hizmetleri DİTİB, Milli Görüş , Almanya Müslümanları Merkez Konseyi (ZMD) ve Islam Kütür merkezlerine bağlı cami derneklerinde dini ibadetlerin yanı sıra eğitim faaliyetleri, sosyal ve kültürel hizmetler yürütügünü vurgulayan Bülent Keleş ATİB Teşkilatının kuruluşunu şöyle dile getirdi:

Daha önce Almanya Demoktatik Ülkücü Türk Dernekleri Federasyonu çatısı altında hizmet veren, Dr.Ali Batman, Musa Serdar Çelebi ve onu takip eden 70 dernek ADÜTDF’den ayrılarak, 17 Ekim 1987’de Avrupa Türk-İslam Birliğini kurdular. Her fırsatta ülkücü olduklarını dile getiren ATİB mensupları, ayrılık gerekçesi olarak ta İslâmî hassasiyetlerinin daha ağır basmasını göstermişlerdir. Seyit Ahmet Arvasi’nin Türk-İslam sentezini kendisine yakın hisseden ATİB mensupları, ilk genel merkezlerini Frankfurt’ta açmışlardır. Aynı zamanda kurucu genel başkan da olan Musa Serdar Çelebi, uzun süre genel başkan olarak görev yaptıktan sonra bu görevi Fikret Ekin’e Ekin’de Selahattin Saygın’a devretmiştir. Hali hazırda genel başkanlığını İhsan Öner ’in yürüttüğü ATİB’in günümüzdeki genel merkezi ise Köln şehrindedir.

ATİB’in dernek içi çalışmalarının büyük çoğunluğunu gençlere yönelik gerçekleştirilen faaliyetler oluşturmaktadır. ADÜTDF’den ayrılmasına neden olan Türk-İslam pratiğini gençlere aktarmayı kendisine şiar edinen ATİB görevlileri, düzenlemiş oldukları etkinlikleri de bu minval üzere gerçekleştirmektedirler. ATİB mensuplarının tezine göre, Federal Almanya’da Müslüman Türk varlığının muhafaza edilebilmesinin yegâne koşulu, Türk-İslam değerlerini yeni nesillere aktarmaktır. Birlik mensupları bulundukları yerlerde kalıcı sosyal ve ekonomik yapılanmalar gerçekleştirerek, göçmen politikalarının şekillenmesinde, önyargı, eksik ve hatalı bilgilenmenin önüne geçebilmeyi amaçlamaktadırlar. Müslüman Türk vatandaşlarının sahip olduğu güzel değerleri de Avrupalılara tanıtmayı kendisine amaç edinen ATİB, Türklerin yaşamış oldukları ülkelerde eşit haklara sahip olması için gayret sarf etmektedir. ATİB mensupları Türkiye’de herhangi bir siyasi partiyle bağlantılarının olmamasının altını çizerek, partiler üstü bir oluşum olduklarını söylemektedirler. Mensubu oldukları hareketin Avrupa’daki Türk insanının gerçeklerine ve milli değerlerine bağlı sivil bir oluşum olduğunu belirtmektedirler.

ATİB’e bağlı 130 civarında dernek ve bu derneklerinde 25.000 civarında üyesi bulunmaktadır. Dernek üyelerinin büyük bir bölümünü ikinci kuşak Türkler ile birlikte üçüncü kuşak gençler oluşturmaktadır. Üyelerinin tamamı Sünni İslam inancına bağlı Müslümanlardan teşekkül etmiştir. Üyelerin yaklaşık %10’luk bir bölümü yüksek öğrenim mezunu olup, geri kalan cemaatin çoğunluğunu ilk ve orta öğrenim mezunları oluşturmaktadır. ATİB’e bağlı derneklerin son yıllarda düzenlemiş olduğu etkinliklerde kadınların rolü git gide artmış olmasına rağmen, idari sorumluluk hâlen erkeklerin üzerindedir. Gençler de birtakım eğitim kurslarının yanı sıra, spor aktiviteleri ve kültürel etkinliklerde aktif olarak görev almaktadırlar. Ancak kandil geceleri, bayram ve Cuma namazları haricindeki zamanlarda cami cemaati yalnızca yetişkin erkeklerden oluşmaktadır. Kuşaklar arasında ortaya çıkan dünyaya bakış ve hayatı algılama gibi bir takım farklılıklar, kuşaklar arasında dini algının oluşmasında da önemli farklılıkları beraberinde getirmektedir. Almanya’da doğup yetişen üçüncü neslin içinde yaşadığı kültürden ister istemez etkilenmiş olması, ilk nesilde var olan ibadet etme ihtiyacı ve hassasiyetinin üçüncü kuşakta arzu edilen düzeyde olmamasına neden olmaktadır.

Avrupa Türk-İslam Birliği, Cami Derneklerinde vermiş olduğu dini hizmetlerin yanında Hac organizasyonları da düzenlemekte ve oluşturmuş olduğu Cenaze Fonu ile yurt dışında vefat eden vatandaşlarımızın memleketlerinde defnedilmesine yardımcı olmaktadır. ATİB bünyesinde bulunan gençlik dernekleri, gençler için spor, tiyatro, folklor vb. etkinliklerin yanı sıra, Türkiye ve Türk kültürünün tanıtılmasına yönelik grup gezileri de organize etmektedir. Ayrıca Kadın ve çocuklara yönelik kurulmuş olan derneklerde oldukça aktif durumdadırlar.

Almanya’da Türklere ve Müslümanlar’a yönelik kurulmuş olan diğer derneklerle de iyi ilişkiler içerisinde bulunan ATİB, Federal Almanya Müslümanları Merkez Konseyi’nin de (Zentralrat der Muslime in Detschland – ZMD) aktif üyelerindendir. Özellikle Türkleri ilgilendiren meselelerde ise Almanya’da faaliyet gösteren diğer Türk dernekleri ile birlikte hareket etmektedirler.