55 / 60
Bolay›r, Seddülbahir, Ar›burnu, Kabatepe, Conkbay›r›
ve Anafartalar’da savafllar Türk ordusunun baflar›s›yla
sona erdi. Çanakkale’yi geçemeyeceklerini anlayan düfl-
man ordusu, 1916 k›fl›nda geri çekilmek zorunda kald›.
Çanakkale savafllar›nda 250 binin üzerinde Türk askeri
flehit düfltü. Düflman ordusunun kay›plar› ise bu say›dan
daha fazlayd›. Bu savaflta ‹ngilizlerin dünyaca meflhur
deniz donanmalar›, Nusret may›n gemisinin döfledi¤i
may›nlar ve Türk topçusunun isabetli at›fllar› neticesinde
Bo¤az›n derin sular›na gömülmüfl, adeta savafl›n kaderi
de¤iflmifltir. Düflman askerlerinin Gelibolu Yar›madas›-
na yapt›klar› ç›kartma ve günlerce süren kanl› muhare-
belerin sonucunda Türk askeri yüzbinlerce flehit
vermesine karfl›n düflman› Çanakkale’den geçirmemifl-
tir.
ÇANAKKALE SAVAfiI’NIN NEDENLER‹
• ‹tilaf Devletleri’nin Çanakkale Bo¤az›’n› geçerek,
savafltan çekilmesini istemedi¤i Çarl›k Rusyas›’na eko-
nomik ve askeri yard›m götürmek istemeleri.
• ‹tilaf Devletleri’nin Bo¤azlar› ve ‹stanbul’u alarak
Osmanl› Devleti’ni savafl d›fl› b›rakmak istemeleri.
• ‹tilaf Devletleri’nin savafl› k›sa sürede sonuçland›r-
mak istemeleri.
• ‹tilaf Devleri’nin Balkanlardan ‹ttifak Devletleri’ne
yeni bir cephe açarak, Balkan devletlerini kendi yan›nda
savafla sokmak istemeleri.
• ‹tilaf Devletleri’nin Balkanlarda açaca¤› yeni cephe
ile ‹ttifak Devletleri aras›ndaki ba¤› koparmak istemele-
ri.
ÇANAKKALE SAVAfiI’NIN SONUÇLARI
• 1. Dünya Savafl›’n›n iki y›l kadar uzamas›na sebep
olmufltur.
• ‹ngiltere ve Fransa’dan yard›m alamayan Çarl›k
Rusyas›’nda Bolflevik ‹htilâli ç›km›fl, Rusya savafltan çe-
kilmek zorunda kalm›flt›r.
• Bulgaristan ‹ttifak Devletleri yan›nda savafla girmifl,
böylece Osmanl› Devleti ile Almanya aras›nda karadan
ba¤lant› kurularak, Alman yard›mlar›n›n Osmanl›ya da-
ha kolay ulaflmas› sa¤lanm›flt›r.
• ‹ngiliz ve Frans›z donanmalar› büyük ölçüde zarar
görmüfltür.
•Mustafa Kemal’in bu cephede gösterdi¤i baflar›, as-
keri dehas›n› ortaya koymufl ve Kurtulufl Savafl›’n›n lide-
ri olmas›nda etkili olmufltur.
• Çanakkale Zaferi, Milli Mücadele ruhunun do¤ma-
s›nda etkili olmufl, Osmanl› Devleti’nin sayg›nl›¤› art-
m›flt›r.
• Sömürge olan toplumlarda milli kurtulufl fikrinin
uyanmas›nda etkili olmufltur.
• 500.000’e yak›n insan hayat›n› kaybetmifltir. Çanak-
kale Savafl›’n›n Türk ve Dünya Tarihi Aç›s›ndan Önemi
Osmanl› Devleti 1. Dünya Savafl›’nda sadece bu cephede
baflar› elde etmifl ve tarihinin en büyük savunma sava-
fl›n› kazanm›flt›r. Tüm dünyada Türklerin sayg›nl›¤› art-
m›fl, hakl› mücadelesi kabul görmüfltür. Bo¤azlar›n
Önemi Bo¤azlar, dünya co¤rafyas›nda bulundu¤u st-
ratejik konumu aç›s›ndan, geçmiflte oldu¤u gibi bugün-
de önemli bir geçifl yeridir. Avrupa ile Asya’y› birbirine
ba¤layan Bo¤azlar, ekonomik aç›dan tarih boyunca bü-
yük bir öneme sahip olmufltur. Bo¤azlara sahip olman›n
tümdünya ticareti ile yak›n iliflkide olmak anlam›na gel-
di¤ini iyi bilen baz› ülkeler, tarih boyunca bo¤azlarda
hâkimiyet kurman›n hesaplar› içerisinde olmufllard›r.
Çanakkale Savafl› bu anlamda tarihsel bir öneme sahip
olmakla birlikte Türk milletinin Anadolu’daki gücünün
varl›¤› ile de do¤ru orant›l›d›r. Birçok nedenlere dayan-
d›r›lan bu savafl›n Türkler taraf›ndan kaybedilmemesi
Türk ve Dünya tarihi aç›s›ndan birçok geliflmelere sahne
olmufltur. Çanakkale Zaferi tarihsel aç›dan bütün dünya
toplumlar›n› etkilemifl destans› bir zaferdir. Türk asker-
leri Çanakkale Savafl›’nda ola¤anüstü bir mücadele ör-
ne¤i sergileyerek her ne pahas›na olursa olsun düflmana
geçit vermemifltir. Bu büyük zafer, Mili Mücadele ruhu-
nun bütün yurtta artmas›na sebep oldu¤u gibi, sömürge
alt›nda bulunan dünya toplumlar›n›n bile “milli kurtu-
lufl fikri” tafl›mas›na sebep olmufltur. Bu fikir, ileriki y›l-
larda sömürge alt›nda bulunan ülkelerin ba¤›ms›zl›k
mücadelesine girmelerini sa¤lam›fl, sömürgeci devletle-
rin iflini zora sokmufltur.
55