Referans Dergisi

erhum Cemil Meriç’e göre, Avrupa’daki Kato-

lik despotizme ve vahfli kapitalizme karfl›

Avrupal› solcu olmak zorundayd›. Çünkü Av-

rupal›n›n elinde bu engelleri y›kacak baflka bir araç ve

idoloji yoktu. Meriç, ‘Bu Ülke’ kitab›nda solun tarihine,

anlam›na ve bizdeki yans›mas›na biraz da alayc› bir üs-

lupla de¤inir:

‘Sol, Latincede mefl’um (kötü), eski Almancada, e¤ri

demek... Cehenneme inen merdiven hep sola bükülür.

Sa¤, kibar ve imtiyazl›, Rabbin sevgili kullar› sa¤›nda o-

turacaklar, diyor Tevrat.’

Solun Avrupa’daki geçmiflini de çok vurucu sözlerle

anlat›r merhum:

‘Sol’la sa¤›n yeni bir hüviyetle politikaya s›çray›fl›, F-

rans›z ‹htilali’yle yafl›t.

Sol, demokrasilerin zaferinden sonra yeni bir bekâret

kazan›r Avrupa’da, günahlar›ndan ar›n›r. Bizde de kasi-

deler döflenilir, nazenine. Avrupa, bütün cinayetlerini

sa¤’a yükler. Sa¤, yak›n tarihin “günahkâr tekesi”dir: ki-

lisedir, cehalettir, faflizmdir. Bat›n›n en gerici partileri bu

menfur vas›ftan kurtulma¤a çal›fl›rken, bizde mukadde-

satç›lar›n bayra¤› olur.’

Yunanistan’›n son bir kaç y›ld›r ekonomik krizle bo-

¤uflmas›, Almanya gibi güçlü ülkelerin Yunanistan’a çok

a¤›r flartlarla dolu bir dizi anlaflmalara zorlamas›, Yu-

nanistan’da Cemil Meriç’in belirtti¤i protesto solunu ye-

niden diriltti. Synaspismos Rhizospastikis Aristeras, yani

Radikal Sol Koalisyon ad›yla iktidara gelen parti, ad›n-

dan da belli oldu¤u gibi çeflitli sol guruplar› içinde ba-

r›nd›r›yor. Onlar› da bir arada tutan gencecik, karizmatik

bir lider Aleksis Tsipras... Tsipiras 1974 do¤umlu ve

1989’larda Kominist Parti gençlik teflkilat›nda siyasete a-

t›lm›fl. Atina Teknik Üniversitesi’nde mühendislik oku-

mufl. Haz›r cevap, sempatik ve kendine oldukça

güvenen bir insan. “Ege flu ülke bu ülkeye de¤il bal›klara

aittir” ve “Nazi Almanya’s›n›n kasalar›m›zdan çald›¤›

paralar› flimdiki Almanya iade etsin” sözleriyle flimdi-

den uslup tarihinde yerini alm›fl bulunmaktad›r. Onun

baflar›s›n›n gittikçe vahflileflen kapitalizme hangi darbe-

leir vurabilece¤ini ve gelecekte Avrupa solunun kaderi-

nin ne olaca¤›n› zaman bizlere gösterecektir.

Tabii Avrupa’da bu tepkiler sadece Yunanistan’da so-

lun iktidara gelmesiyle bitmiyor. Y›llardan beridir bizim

tarih haf›zam›zda hala Endülüs olarak kalan ‹spanya’n›n

G›rnata flehrine yak›nMarinaleda kasabas›nda da küçük

bir sosyalist model uygulanmaktad›r. Yahya Kemal’in

fliirinde ‘Zil ve flal’ geçen ama müslümanlar›n haf›zas›n-

da derin bir yara olarak kalan Endülüs’ün sonu çok ac›

olmufltu. Koca Endlüs’den son kale olarak kalan G›rnata

taht›na ‹kinci Muhammed ad›yla geçen Ebu Abdullah

Sagir, 2 Ocak 1442 y›l›nda güzel G›rnata’y› ve muhteflem

Elhamra saray›n› terketti¤inde hüngür hüngür a¤l›yor-

ORHAN ARAS

Avrupa’da

Sol Rüzgar›