7 / 64
YORUM
7
A⁄USTOS - EYLÜL 2014 •
Hangi Vatan?
• MAHMUT AfiKAR •
nsanl›k tarihinin hiçbir döne-
minde insano¤lu bugünkü ka-
dar hareketli olmam›flt›. Bunu,
teknolojik geliflmelere borçlu-
yuz. Sermaye küresellefltikçe,
flirketler de buna paralel olarak
yeryüzüne da¤›l›yor. Bu flirket-
lerde çal›flmak isteyen vas›fl›-vas›fs›z elemanlar
da, ekmek paras›n› kazanmak için bazen ülke
s›n›rlar› içinde, bazen de ülkeleraras› düzeyde
hareketlili¤i göze alabiliyor. Gurbet türküleri-
mizin ço¤unlu¤u, ulafl›m›n, iletiflimin çok zor
flartlarda sa¤land›¤› dönemlere aittir. Uluslara-
ras› Çal›flma Örgütü (ILO)’nun son 2013 y›l› ra-
poruna göre dünyada 231 milyon insan kendi
ülkesinin d›fl›nda göçmen olarak yafl›yor. Bu
göçmenlerin yar›dan fazlas› ise, Avrupa Birli¤i
ve di¤er sanayileflmifl Bat›l› ülkelerde yaflamak-
tad›rlar. Baflka bir ifadeyle, bunlar genellikle ge-
liflmekte olan veya az geliflmifl ülkelerden
Bat›’ya göç etmifl iflçi veya ilticac› konumun-
daki insanlard›r.
Bir taraftan insanlar, geçim temin etmek için
do¤up büyüdükleri diyarlardan, “aflr› aflr› mem-
leketlere”, ecnebi ülkelere göç ederken, di¤er
taraftan da; “vatan›n bir kar›fl topra¤› u¤runa”,
günümüzde oldu¤u gibi, kendilerini feda et-
mekten çekinmiyorlar. ‹flte böylesi bir zaman
diliminde, özellikle anavatan›n d›fl›nda yaflayan-
lar için “vatan” mefhumunu anlamaya ve irde-
leme¤e çal›flaca¤›z. Biz Türkler; “Ana gibi yâr,
vatan gibi diyar olmaz!” demifliz... Peki ya bafl-
ka diyarlar› vatan tutmak mecburiyetinde kalan-
lar›m›z?... Onlar için vatan; do¤duklar› yer,
doyduklar› yer, yoksa aidiyet duygusu besledik-
leri yer midir? Türk Dünyas›’n›n en büyük fla-
irlerinden Bahtiyar Vahabzade 1972 y›l›nda
Berlin’de ilk defa Türk ‹flçileriyle karfl›laflt›¤›n-
da, hissiyat›n› m›sralara flöyle yans›t›yordu:
“Vatan›n evlatlar› özge kap›lar›nda
Nice derbeder düflüp”
Vahabzade, Türklerle sohbet ederken içlerinden
birisi ona; nerde karn›m doyuyorsa ora vatand›r
bana, bab›ndan bir söz sarf etmifl olmal› ki, o
husus fliirde flöyle terennüm edilmifl:
“Nerde karn›m tok ise, ora vatand›r bana,
Diye kahkaha çekti.
O, bu kahkahas›yla yüzüme sille çekti.”
“Çöreg (Ekmek) Veten” veya “Çörek Saadet”
adl› fliirlerinde flair, böylesi vatan tan›mlamas›na
fliddetle karfl› ç›karken, flöyle der:
“Sen veteni çöre¤e(ekme¤e) nece
gurban eledin
Burada çöreg kazan›p özünü de itirdin.”
Do¤rudur; buralarda ekmek kazanmak için ge-
lenlerin bir k›sm› kendisini yitirmifl olsa da, hâlâ
dinamik bir Avrupa Türkü”nden bahsedebili-
yorsak, onu da kendini yitirmemifllere borçlu-
yuz. fiimdi bütün meselemiz; burada ekme¤ini
kazan›rken kendini yitirmemek olmal›! Onun
‹